‘Hey, luister je eigenlijk wel?’

Er zijn een hoop theorieën over luisteren. Zo schrijft Stephen Covey in zijn boek ‘De 7 eigenschappen van effectief leiderschap’ dat de beste manier van effectief communiceren het begrijpen van mensen is. Dus eerst begrijpen, dan begrepen worden. Hoe je dat doet? Door empathisch naar mensen te luisteren. Maar dat is nog niet zo makkelijk!

Je kent vast wel van die gesprekken waarbij je gesprekspartner het verhaal steeds naar zichzelf toetrekt. Of dat je halverwege het gesprek ineens zelf de vraag krijgt ‘hey, luister je eigenlijk wel?’, omdat je er met je hoofd niet bij bent. Dat is helemaal niet gek, het gebeurt ons allemaal! Om je bewust te maken van hoe je kunt luisteren en hoe er naar je geluisterd wordt, nemen we je graag mee in de niveaus van luisteren zoals wij die kennen.

Allereerst is het belangrijk om te beseffen dat niet iedereen dingen op dezelfde manier ziet. Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet kan je eigenlijk best letterlijk nemen. Ken je dat plaatje waarop de één een jonge vrouw, en de ander een oude vrouw ziet? Of die foto van de paars/zwarte (of was het nou wit/gouden) jurk die een aantal jaar geleden viral ging? Er is niet één werkelijkheid. Je neemt persoonlijk iets waar, en ziet de wereld zoals jij die ziet. Hetzelfde geldt voor luisteren: ik hoor, ik hoor, wat jij niet hoort. Echt luisteren doe je door jouw eigen ervaring, mening en gedachten zoveel mogelijk aan de kant te zetten.

De 3 niveaus van luisteren

Voor luisteren onderscheiden wij binnen het In2Talent ontwikkelprogramma drie niveaus. De niveaus worden hieronder toegelicht aan de hand van een voorbeeld:

• Luisteren op niveau 1 is luisteren terwijl jouw aandacht eigenlijk gericht is op jouzelf. Je bent bijvoorbeeld met een vriend in gesprek die aangeeft dat hij aankomend weekend naar Barcelona gaat. Je bent zelf vorig jaar naar Barcelona geweest, en vertelt hem in geuren en kleuren over jouw ervaring: ‘De Sagrada Família is prachtig, maar staat altijd in de steigers. En je moet echt tapas gaan eten bij dat ene tentje aan het strand’. Eigenlijk ben je met je eigen ervaringen, gedachten en meningen bezig. Je hoort wat je herkent en negeert als het ware de rest. Veel gesprekken vinden plaats op dit niveau.
• Als je luistert op niveau 2 ligt je focus bij de ander. Nadat die vriend je heeft verteld dat hij naar Barcelona gaat, begin je vragen te stellen: ‘Met wie ga je? Wordt het zonnig? Weet je al wat je écht wilt zien?’. Je luistert gericht en parkeert je eigen ervaring. Dit zorgt voor een minder eenzijdig gesprek, je toont belangstelling in het verhaal van de ander.
• Luisteren op niveau 3 is luisteren met je gevoel. Twee weken nadat die vriend in Barcelona is geweest, spreek je hem weer. Je vraagt enthousiast hoe zijn weekendje weg was, en met een stalen gezicht antwoordt hij: ‘Was leuk’. Wat hij zegt komt niet overeen met wat hij uitstraalt. Je krijgt andere signalen dan de eigenlijke woorden, en gebruikt die signalen om door te vragen: ‘Goh, ik krijg het gevoel dat er iets gebeurd is, wil je daar meer over vertellen?’. Luisteren op dit niveau, luisteren met gevoel, kan zorgen voor meer diepgang. Je maakt ruimte voor de ervaring van de ander en luistert naar meer dan wat er letterlijk gezegd wordt. Dit niveau is vergelijkbaar met het niveau van empathisch luisteren van Stephen Covey. Je luistert niet alleen met je oren, maar ook met je ogen en vooral met je hart.

Aan de slag

Dus we hebben je in een vogelvlucht meegenomen langs de niveaus van luisteren, maar wat moet je hier nou mee? Laten we voorop stellen dat je niks móét. De drie niveaus zijn niet goed of fout, maar je kunt meer uit gesprekken halen door op verschillende niveaus te luisteren. Zo kan je meer diepgang creëren. Hiermee aan de slag? Neem het mee in gesprekken, bijvoorbeeld door na te gaan welke niveaus jij herkent tijdens een gesprek. Hoe luister jij en hoe wordt er naar jou geluisterd?

Je mag dit artikel natuurlijk ook delen met je gesprekspartners!