Aan de rand van het ravijn bloeien de mooiste bloemen. Je moet niet over één nacht ijs gaan. En de kruik gaat zo lang te water tot ze barst. Diepzinnig he, al die gezegden over risico’s. Je wordt er op LinkedIn volledig mee doodgegooid, er wordt inmiddels zoveel gesproken óver het nemen van risico’s dat men soms vergeet wat de risico’s zelf eigenlijk zijn. Hoog tijd om dit concreet te maken dus, met een bijzonder eigentijds voorbeeld: De Russische invasie van Oekraïne, en wat het effect hiervan is op de internationale inkoop. Het is een toegefelijk sober onderwerp, maar het vormt een concreet voorbeeld van de onverwachtse hindernissen waar een moderne inkoper mee te maken krijgt.
International Business and Management student Ricardo Ronkes voerde voor In2Talent hierover een onderzoek uit. Wat zijn de gevolgen van deze invasie voor het dagelijkse werk van de inkoper? En welke lessen hebben zij hieruit geleerd? Ricardo identificeerde de volgende concrete risico’s waar elke inkoper rekening mee zou moeten houden.
De kettingreactie van onafhankelijkheid
Het afgelopen jaar zijn we erachter gekomen hoe afhankelijk we zijn van Rusland voor diensten zoals gas. Bijna elk bedrijf heeft hiermee te maken, ook al leveren ze geen gas-gerelateerde producten. Werk je voor een papierfabrikant? Dan wordt dit papier tijdens de productie en de opslag drooggehouden door voornamelijk gaskachels. Het hout om dit papier van te maken haalde je uit Oekraïne, en die logistieke keten ligt nu ook vrijwel stil. Producten die niet uit deze landen komen, maar waarvan het transport wel via deze landen liep, zijn nu net zo problematisch.
Beperkingen waar je nooit van had kunnen dromen zijn opeens een dagelijkse realiteit. Kijk goed naar de logistieke keten, en bedenk per onderdeel hiervan wat er zou gebeuren als deze wegvalt.
Eén is geen, al helemaal als het om leveranciers gaat
Toch weer zo’n dooddoener van een oneliner. Maar geen zorgen, dit valt te verklaren. Veel bedrijven kwamen er na de invasie achter dat een enorm deel van hun inkoop via één land liep. Als dat land Rusland was, zat je opeens flink in de problemen. Naast de natuurlijke tekorten die Rusland nu heeft en het gebrek aan productiekracht zijn er ook internationale regels gekomen om de inkoop van middelen uit Rusland verder te beperken. Dan is de volgende stap waarschijnlijk de zoektocht naar het tweede land waar je uit inkoopt, misschien een Baltische staat zoals Letland waar je slechts 20% van de middelen uit haalt. Samen met misschien wel duizenden andere inkopers moet jij nu die 20% uit te zien breiden tot wel 100%. Praktisch onmogelijk.
De voorzorgsmaatregel die dit kan voorkomen is het behouden van nauwe banden met leveranciers uit meerdere landen. Meerdere pannetjes op het vuur dus. Als het werkt voor het kerstdiner, werkt het ook voor jouw inkoop.
Het belang van stabiliteit
Lang waren de prijzen de belangrijkste reden om voor een bepaalde leverancier te kiezen. Hoe goedkoper je inkoopt, hoe hoger je marges. Maar inmiddels is duidelijk geworden dat een stabiele leverancier de hogere kosten waard is. De voordelen van deze eerdergenoemde lage prijzen raak je namelijk kwijt zodra je kostbare tijd en middelen moet verspillen aan het plots zoeken van een nieuwe leverancier.
Inkopers moeten opnieuw stabiliteit zien te meten. Wat is de politieke situatie in dit land? Is het waarschijnlijk dat dit land onder embargo gaat vallen, zoals wat we nu bij China langzaam zien gebeuren? En niet politiek, maar bijvoorbeeld ecologisch: Overleeft de productiecapaciteit van dit land klimaatverandering wel? De criteria waarmee je de risico’s van een inkoopcontract inschat blijven namelijk veranderen, op flink onverwachtse manieren.
Het liefst zouden we allemaal een glazen bol hebben, waarin we precies kunnen zien welke obstakels er allemaal op ons pad gaan komen. Maar een wijze, vooruitdenkende inkoper kan voor een bedrijf bijna net zo veel waard zijn als een glazen bol. Bij In2talent zijn we daarom niet alleen bezig met de hard skills die nu belangrijk zijn, maar ook naar persoonlijke ontwikkeling waarbij je leert vooruit te denken en te anticiperen op wat nog kan komen. Want regeren is vooruitzien. Kijk, toch nog één gezegde, om het af te leren.
